Çocukla nasıl iletişim kuruyorsunuz?
İletişimin önem kazandığı çağda çocuklarımızla olan iletişimimizde büyük önem taşımaktadır. İletişim kurma birçok ebeveynin temel sorunlarından birisi olmasına rağmen genellikle bu sorunun çözümü için hiçbir çaba göstermemeyi tercih ederiz. İletişim problemlerinin temeli sorunun tam olarak nereden kaynaklandığının anlamadan sorunun çözümü için bir şeyler yapılmaya çalışılmasıdır. Sorunun kaynağı anlaşılmadan yapılan bu girişimler genelde sonuçsuz kalmaktadır. Şöyle ki iyi bir anne- baba olmak çocuğunuzun her istediğinizi yerine getirmesinin dışında onun her problem durumu ile karşılaştığında ilk olarak sorunu nasıl çözebileceği konusunda size danışmayı istemesidir. Bu birçok anne babanın temel isteğidir. Ama çok az bir anne baba bu durumu gerçekleştirir. Çocuğumla kuracağım iletişim nasıl olmalı? Çok sert bir tutum içine mi girmeliyim? Her şeyi hoş karşılayan bir tavır mı takınmalıyım? Her iki durumda aslında kendi içinde tutarsızlıklar barındırmakla birlikte önemli olanın aslında çocuğunuzun temel sorunun ne olduğunu anlamasını sağlamanızdır. Aşağıdaki örneği incelemenizi öncesinde tepkinizi kesinlikle yazmalısınız.
Oyun ile ilgili çalışan bir çok araştırmacı ve eğitimci oyunun çocukların yaratıcılıkları, akademik başarıları ve davranışlarının şekillenmesinde önemli bir yere sahip olduğunu vurgulamışlardır (Boyer,1997)Çünkü çocuk oyun içinde yaşadığı problemler karşısında yaratıcı fikirler geliştirmeye çalışacak ve olası durumlar karşısında izlemesi gereken davranışların bir ön deneyimine sahip olacaktır.
İletişimin önem kazandığı çağda çocuklarımızla olan iletişimimizde büyük önem taşımaktadır. İletişim kurma birçok ebeveynin temel sorunlarından birisi olmasına rağmen genellikle bu sorunun çözümü için hiçbir çaba göstermemeyi tercih ederiz. İletişim problemlerinin temeli sorunun tam olarak nereden kaynaklandığının anlamadan sorunun çözümü için bir şeyler yapılmaya çalışılmasıdır. Sorunun kaynağı anlaşılmadan yapılan bu girişimler genelde sonuçsuz kalmaktadır. Şöyle ki iyi bir anne- baba olmak çocuğunuzun her istediğinizi yerine getirmesinin dışında onun her problem durumu ile karşılaştığında ilk olarak sorunu nasıl çözebileceği konusunda size danışmayı istemesidir. Bu birçok anne babanın temel isteğidir. Ama çok az bir anne baba bu durumu gerçekleştirir. Çocuğumla kuracağım iletişim nasıl olmalı? Çok sert bir tutum içine mi girmeliyim? Her şeyi hoş karşılayan bir tavır mı takınmalıyım? Her iki durumda aslında kendi içinde tutarsızlıklar barındırmakla birlikte önemli olanın aslında çocuğunuzun temel sorunun ne olduğunu anlamasını sağlamanızdır. Aşağıdaki örneği incelemenizi öncesinde tepkinizi kesinlikle yazmalısınız.
SORUN: Çocuğunuz ödevlerini yapmıyor veya ödevlerini zamanında yapmıyor.
TEPKİ: ………………………………………………………………
Bu durumla ilgili tepkinizi yazmış olduğunuzu düşünerek durumun açıklamasına başlayalım. İlk olarak sert olan anne baba tutumu için çocuğun davranışı bir süreliği için baskı altına alarak onun ödev yapma davranışını daha sürekli bir hale getirebilirsiniz. Ancak bu davranışın çocuk açısından ne kadar faydalı ve yararlı olduğu konusu tartışmaya açıktır. Çünkü unutmayın bunu kendinizden yola çıkarak da anlayabilirsiniz. İstemediğiniz bir işi patronunuz sizden yapmanızı istese ona karşı tepkiniz ne olurdu? Ne söylemek isterdiniz? İsteyerek ve İstemeyerek yaptığınız işin kalitesini karşılaştırsaydınız kaç puan verirdiniz? Unutmayın çocuğunuzda bir insan ve yapmak istemeyeceği davranışlar elbette ki olacaktır. Bir diğer davranış biçimi olan her şeyi olumlu karşılama ise çocuğun daha gevşek davranmasına neden olabilir. Nasıl olsa herhangi bir problemle karşılaşmayacağım? Kimse benim yaptığımı kontrol etmeyecek? Bu durum çocuğun davranışlarının giderek keyfi bir hal almasına neden olur ve ilerleyen dönemlerde daha büyük problemlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır. Peki, ne öneriyoruz? Özellikle çocuğunuzla iletişim kurarken bunu ne kadar doğru yapıyorsunuz? Bunun farkında olmanız gereklidir. Örneğin çocuğunuzu hiç dinliyor musunuz? Ya da en son ne zaman onu karşınıza alıp bir sorununu ondan anlatmasını istediniz veya siz istemeden o size anlatmak istedi ve siz onu dinlediniz? Dinleme ile neyi kastettiğimizi bir kez daha belirtiyor ve dinlemenin duymak ile aynı anlama gelmediğini içerisinde birden fazla anlamı olduğunu unutmamalıyız.
Çocuğunuzu dinlerken neler yapabilirsiniz? Dinlemeye istekli olun Verilmek istenilen mesajı duyun Anlamı aklınızda tam olarak yorumlayın Dikkatlice değerlendirme yapın (Adain John, 2016)
Dinleme esnasında yapılacak aslında bu kadar basit gibi görünse bile bunu uygulamaya geçirmek burada yazıldığı kadar basit olmamaktadır. Çocuğunuzu gerçekten dinlemek istediğiniz konusunda emin olun. Yorgun veya rahatsız edici bir durum hissediyorsunuz başka bir zamana erteleyebilirsiniz.
Çocuğunuzun size ne anlatmak istediğini anlamaya çalışın.
Şunu unutmayın çocuğuz doğru anlaşılmadığını düşündüğü zamanda yine sizinle iletişim kurmaktan kaçınacaktır. Çocuğunuz belki de olması gerekenden çok daha fazla bir ödev yükü ile yükleniyor olabilir ve bu durum ona zor geliyor olabilir. Çocuklara kapasitelerinin üzerinde işler yaptırmak onların kendilerine olan güvenlerini zedelemekten öteye herhangi bir netice sağlamaz. Bu nedenle çocuklarınızı anlamaya önem vermelisiniz. Anlamı aklınızda tam olarak yorumlayın ki çocuğunuzun size karşı olan güveni artsın. Anlaşıldığını düşünen çocuk size açılmak isteyecektir. Çocukların yaşadıkları her problemi kendi yaş grubundaki arkadaşları ile paylaşmaları onları en iyi anladıklarını düşündükleri kendi yaş grubundakiler olduğunu düşünmeleridir. Değerlendirmenizi dikkatle yapın. Çünkü çocuğunuz her anlattığı problemde kendisinin haksız çıkacağını bildiği anda da yine sizinle olan iletişimini en aza indirecektir. Değerlendirmeleriniz çocuğunuzun her iki durumun artı ve eksilerini görmesini sağlayacak şekilde olmalıdır ki çocuk her iki durumun hangisinin doğru veya yanlış olduğuna karar verebilsin.
Çocuğunuzla iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken önemli konulardan bir tanesi de kullanmış olduğunuz sözcüklerdir. Çocuğunuz derslerinde yeterli başarı sağlayamadığı zaman “Bu çocuk geri zekalı.” Derseniz ve bunu belli sayıda tekrar ettiğiniz zaman çocuğunuz kendisini geri zekalı biri olarak nitelendirecek ve öyle de olacaktır. Kullanmış olduğumuz sözcükler her zaman önemlidir. Böyle bir durum karşısında kullanılabilecek en önemli cümleler, belki de “Senin daha iyisini yapabileceğine inanıyorum. Belki şu anda yeterli zamana sahip değil veya çok fazla sorumluluğun var. Ama sen bütün bunların üstesinden gelebilirsin.” Bu ve benzeri ifadeler çocuğunuzun kendine olan güvenini artıracak ve yapabileceğine olan inancı daha da artacaktır. Böylelikle çocuğunuzun başarısının artmasına destek olacaksınız.
Adain, John Çev. Ömer Çolakoğlu Etkili İletişim Effective Communication, Babıâli Kültür Yayıncılığı, 5.Baskı Mayıs 2016, s.92-93
Soru, görüş ve önerileriniz için sosyal medya hesaplarımdan dilediğiniz zaman yazabilirsiniz.
